Toruńska Orkiestra Symfoniczna

Toruń, miasto wszechobecnej historii i kultury od momentu odzyskania przez Polskę niepodległości, zabiegał o własną zawodową orkiestrę symfoniczną. Pierwsze próby podjęto w latach 20. XX wieku kiedy powołano orkiestrę, prężne działało Pomorskie Towarzystwo Muzyczne oraz kształcące wybitnych instrumentalistów Konserwatorium Muzyczne. Trudna sytuacja powojenna nie pozwoliła jednak na prędki powrót do działalności regularnego zespołu muzycznego. W 1975 roku Szymon Kawalla, nauczyciel Szkoły Muzycznej oraz jej dyrektor Bogdan Bilski, zorganizowali koncert z okazji XXX-lecia PRL zatytułowany „Rzeczpospolita muzyczna”. Solistkami były dwie wybitne postacie muzyki klasycznej Regina Smendzianka (fortepian) oraz Stefania Toczyska (alt) a towarzyszyła im orkiestra złożona z pedagogów szkoły muzycznej. Koncert emitowany przez telewizję, spotkał się z dużym aplauzem co z pewnością miało wpływ na powołanie orkiestry cztery lata później. Pierwszym urzeczywistnieniem dążeń muzyków toruńskich było utworzenie w 1976 roku kwartetu smyczkowego. Zespół ten dał wiele koncertów, które rozbudziły pragnienia i marzenia pozostałych muzyków. Po wielu perypetiach i propozycjach dopiero 30 grudnia 1978 roku ówczesny Minister Kultury i Sztuki, Zygmunt Najdowski, wydał decyzję o powołaniu Państwowej Orkiestry Kameralnej i nadał jej status państwowy. Wraz z rokiem 1979 na stanowisko dyrektora i kierownika artystycznego powołano Szymona Kawallę a na zastępcę dyrektora Andrzeja Kobyłeckiego. W 1990 roku przeszła pod zarząd Miasta Torunia. Jako instytucja samorządowa jemu właśnie zawdzięcza dynamiczny rozwój. W lutym 2006 roku przekształciła się w Toruńską Orkiestrę Symfoniczną. Zespół wpisał się na stałe w kulturalny krajobraz miasta, poprzez organizowanie koncertów dla mieszkańców Torunia i sławiąc jego imię na licznych tournee krajowych i zagranicznych. Toruńska Orkiestra Symfoniczna na przestrzeni swojej działalności dała blisko trzy tysiące koncertów we wszystkich znaczących miastach Polski oraz w wielu krajach Europy (m.in. Belgia, Szwajcaria, Czechy, Słowacja, Niemcy, Dania, Wielka Brytania, Włochy, Francja, Białoruś, Litwa). Koncertowała także na prestiżowych festiwalach. Orkiestra może poszczycić się miesięcznym tournee w Chinach oraz uczestnictwem w dwóch koncertach Gali Operowej w Pampelunie. W październiku 2010 roku Toruńska Orkiestra Symfoniczna zagrała koncert w Cirque Royal w Brukseli. W lipcu 2010 roku zespół towarzyszył Jose Carrerasowi podczas jego występu na toruńskiej Motoarenie. W grudniu 2015 roku oficjalnie otworzono nową siedzibę Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej w Centrum Kulturalno – Kongresowym Jordanki. W nowoczesnych i imponujących wnętrzach mieści się Sala Koncertowa dla 882 słuchaczy oraz Sala Kameralna dla 287 słuchaczy. Do dyspozycji zespołu są również garderoby, pomieszczenia administracyjne oraz przestronna Sala Prób, będąca również miejscem koncertów.

Znaczącym wydarzeniem w historii orkiestry jest organizowanie od 1997 roku Międzynarodowego Letniego Festiwalu "Toruń – Muzyka i Architektura", którego kolejna, już 26. edycja odbyła się latem 2022 roku pod nazwą: „NOVA MUZYKA i ARCHITEKTURA”. Jego ideą jest prezentowanie muzyki klasycznej w zabytkowych, historycznych wnętrzach. Koncerty festiwalowe rozpoczynają się pod koniec czerwca, odbywają się w lipcu i sierpniu a kończą się w pierwszy weekend września.

Jednym z najbardziej prestiżowych produktów kulturowych Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej jest Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Skrzypcowy, aspirujący do grona najważniejszych wydarzeń muzycznych na mapie Polski i Europy. Piąta edycja wydarzenia odbyła się w październiku 2019 roku. Międzynarodowi jurorzy na czele z Ilją Kalerem, jedynym na świecie laureatem pierwszej nagrody w trzech najważniejszych międzynarodowych konkursach skrzypcowych, doskonałe imprezy towarzyszące konkursowi, artyści o międzynarodowej randze oraz elita skrzypków-wirtuozów z całego świata, po raz kolejny zapewnili wszystkim ogromną satysfakcję i ucztę muzyczną najwyższych lotów. Statuetkę Astrolabium otrzymał laureat I nagrody, Elias David Moncado (Niemcy).

Na swoim koncie orkiestra ma liczne nagrania dla Polskiego Radia i Telewizji oraz Radia Suisse Romande, oraz ostatnią płytę z muzyką Romualda Twardowskiego, nagraną przez orkiestrę w grudniu 2017 roku, wraz ze skrzypaczką Kingą Augustyn pod dyrekcją Mariusza Smolija.

Na przestrzeni kilkudziesięciu lat z orkiestrą współpracowali najlepsi dyrygenci: T. Bugaj, M. J. Błaszczyk, J. Domarkas, K. Missona, M. Pijarowski, Z. Rychert, J. Salwarowski, J. Swoboda, K. Stryja, T. Wojciechowski oraz wybitni soliści: A. Bauer, R. Blechacz, V. Brodski, K. Danczowska, Ł. Długosz, B. Harasimowicz, A. Hiolski, I. Hossa, E. Indjic, J. Jakowicz, K. Jakowicz, M. Jaszwili, K. Kenner, U. Kryger, K. A. Kulka, P. Kusiewicz, W. Malicki, J. Mechliński, I.Monighetti, J. Olejniczak, P. Paleczny, P.Pławner, E. Pobłocka, J. Rappe, B. Ringeissen, K.Suska T. Szebanowa, S. Toczyska, E. Towarnicka, W. Wiłkomirska, A. Zdunikowski.

Ważnym aspektem działalności Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej jest edukacja muzyczna dzieci i młodzieży, obejmująca swym zasięgiem nie tylko Toruń, ale również teren województwa kujawsko-pomorskiego.

Ponadto Orkiestra współpracuje od lat z Zespołem Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego w Toruniu, umożliwiając wyróżniającym się młodym artystom występowanie w roli solistów na specjalnie organizowanych koncertach.

Instytucja jest często beneficjentem projektów m.in. z Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, Instytutu Muzyki i Tańca, Narodowego Centrum Kultury w ramach których organizuje liczne koncerty i uroczystości rocznicowe, okolicznościowe, festiwale, wspiera młodych artystów czy kupuje lub wymienia sprzęt biurowy, sceniczny a także instrumenty.

Obecnie dyrektorem Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej jest Przemysław Kempiński, Zastępcą dyrektora do spraw artystycznych Dainius Pavilionis a pierwszym dyrygentem gościnnym Adam Banaszak. Aktualny zespół artystyczny Orkiestry tworzą 53 osoby a administracyjny 11 osób.

I skrzypce
Izabela Bogusz (koncertmistrz), Michał Nowak (koncertmistrz)
Mariola Majrowska, Grzegorz Bogusz, Renata Brylińska, Katarzyna Dereszyńska, Małgorzata Żuchowska, Martyna Flis, Malwina Mikołajczak-Lutrzykowska, Emilia Dagil

II skrzypce
Ewa Drzewiecka-Mistrzak, Aleksandra Pilarska, Rafał Mazowiecki, Katarzyna Ignac, Arnaud Śmigiel- Kamiński, Joanna Naworska

altówki
Marta Wroniszewska, Anna Marczyńska, Monika Kamińska, Anna Szczepańska, Karol Piechowiak, Michał Rak

wiolonczele
Karol Wroniszewski (koncertmistrz),
Beata Wiącek-Felczykowska, Dorota Bojarczuk, Kamila Wieczorek, Piotr Skruszewicz

kontrabasy
Radosław Manthey, Andrzej Wyrwicki, Katarzyna Warcaba

flety
Dorota Jagiełło, Monika Nowacka-Sekuła, Agata Głodek

oboje
Mateusz Kubański, Paulina Dołęgowska

klarnety
Mirosław Dudziński, Ewa Zwolińska, Mateusz Szwankowski

fagoty
Sławomir Bogdaszewski, Beniamin Lewi

waltornie
Maciej Halama, Tomasz Kubica, Patryk Tokarski, Bartosz Maciążek

trąbki
Jacek Wieczorek, Łukasz Ignac, Stanisław Karczewski

puzony
Grzegorz Radziejewski, Adam Piórek, Paulino Taica Frias

perkusja
Paweł Witulski, Kamil Jagodziński*, Patryk Dolepski*, Jakub Waszczuk*